Een nationaal programma van en voor alle topsectoren om de rol van experimentele omgevingen als sleutelmethodologieën voor missiegedreven innovatie te versterken.
Brugfunctie tussen tekentafel en praktijk
Innovatie kan niet zonder experiment. Omgevingen waarin nieuwe oplossingsrichtingen ontwikkeld, uitgetest, onderbouwd, verfijnd en rijp gemaakt worden voor toepassing zijn onmisbaar voor het realiseren van de grote maatschappelijke missies die centraal staan in het Nederlandse missiegedreven topsectoren- en innovatiebeleid. Het zijn met recht key enabling methodologies, innovatieversnellers die impact hebben in de vorm van economische en sociale effecten. Het Breed Gedragen Programma Experimenteeromgevingen is een nationaal programma van en voor alle topsectoren om de rol van experiment als sleutelmethodologieën voor missiegedreven innovatie te versterken.
Download
Experimenteeromgevingen
Experimenteeromgevingen hebben een prominente plek in de Kennis- en Innovatieagenda’s die rond de maatschappelijke missies vanuit de topsectoren zijn opgesteld. Nederland kent een hoge dichtheid aan zulke omgevingen, met uiteenlopende namen en accenten. Ze overspannen wat vaak de valley of death van innovatie wordt genoemd, de stap van nieuwe technologie of oplossing naar toepassing in de praktijk. Ze vormen de setting voor ontwerpend onderzoek: de aanpak van complexe uitdagingen die werkenderwijs leidt tot oplossingen en tegelijkertijd inzicht geeft in de aard van de op te lossen problemen.
De opgave
Er is in het innovatieveld een urgentie om omgevingen voor experiment nog beter af te stemmen op missiegedreven innoveren. Bij missies gaat het om complexe, langdurige transities die doorlopend vragen om zowel technologische als sociale innovatie. Het doel van het programma is om experimenteeromgevingen als sleutelmethodologieën zo (door) te ontwikkelen, dat ze optimaal aansluiten op het complexe en langdurige karakter van de transities die met de missies worden beoogd.
Nederland profiteert van goed inzetbare experimentele omgevingen die optimaal helpen om meters te maken op maatschappelijke vraagstukken waar niet alleen wij, maar ook de rest van de wereld mee te maken heeft. Het programma is uit op stevige, sectordoorsnijdende inbedding van experimentele omgevingen in de innovatieinfrastructuur die zich rond de maatschappelijke missies ontwikkelt.
Doel
Waar moet de energie vooral in gaan zitten? Uit onderzoek en praktijkervaring blijkt bij herhaling dat rond experimenteeromgevingen regelmatig opnieuw het wiel wordt uitgevonden. Ook kennis(opbouw) over de werking van deze experimenteeromgevingen is versnipperd, en er is nog te weinig bekend over de mate waarin deze labs repliceerbaar zijn in de zeer uiteenlopende missies en toepassingsgebieden binnen het missiegedreven innovatiebeleid. Daar komt bij dat in bestaande labs - zowel de grote als de kleinere - regelmatig de wens klinkt om meer kennis te delen en samen op te bouwen, maar dat het ontbreekt aan tijd en middelen. De insteek is daarbij bottom-up, startend bij de experimenteeromgevingen.
Programma-activiteiten
Bij de genoemde opgaven past een actieve insteek met acties, interventies en projecten meteen sterk toegepast of ontwerpgericht karakter en met vraaggestuurd onderzoek. Het BGP wil experimenteeromgevingen en betrokken stakeholders ondersteunen die meters willen maken op vier onderdelen:
- Een toegankelijk en praktisch begrip van experimenteeromgevingen als methodologieën
- Meer synergie en samenhang
- Support voor langer lopende experimenteeromgevingen
- Meer partijen vinden aansluiting en profiteren mee
